Eenjarige en vaste planten combineren

27 juli 2015
Eenjarige en vaste planten combineren
Kwekerij De Kleine Plantage combineert eenjarige met vaste planten voor een natuurlijke uitstraling.
Vanaf het begin van onze kwekerij, De Kleine Plantage in 1983 zijn we gefascineerd geweest door eenjarige planten. Niet alle eenjarigen. De wat stijvere perkplanten konden de toets der kritiek niet doorstaan. Dus niet die Ageratums die als kleine soldaatjes op een rijtje staan, maar wel de Ageratums, die zich door andere planten heen kunnen weven, zoals Ageratum houstonianum ‘Dondoschnittperle’ of ‘Old Grey’. Niet de door remmers gedrukte tabakken, maar wel de Nicotiana sylvestris. Het zijn vooral die eenjarige en niet winterharde planten die zich kenmerken door een grote mate van ongedwongenheid en natuurlijkheid. Die je vrolijk maken en die een tuin zwier en losheid kunnen geven.
Dutch Wave

Dutch Wave

Wij houden van structuur in een tuin, maar die structuur moet een raamwerk zijn voor de frivoliteit en uitbundigheid daarbinnen. Door de structuur moet de beplanting kunnen excelleren. Daarin spelen de eenjarige en niet winterharde planten een onmisbare rol. Vooral de combinatie met vaste planten zorgt voor spanning en opwinding. Denk aan de cosmea’s , verbena’s, kattensnorren, kantbloemen die met hun zwierigheid en waaierigheid van een vaste plantenborder een spektakel kunnen maken. En dat ook nog gedurende heel wat maanden. Want dat is het leuke van veel eenjarigen. Ze bloeien maar door. En als het even meezit zaaien ze zich uit en krijg je het jaar erop een nog natuurlijker uitstraling. De losheid en vrijheid is wat ons aanspreekt en is een wezenlijk ingrediënt van wat de Dutch Wave genoemd wordt.
Border met eenjarige planten

Border met eenjarige planten

In heel wat projecten hebben wij de eenjarige en niet winterharde planten toegepast, al dan niet in combinatie met vaste planten. Op de kwekerij hebben we veel met eenjarigen gedaan in de zogenaamde pottenborders en altijd hebben we de vaste plantenborders verlevendigd met eenjarigen, maar echt een aparte tuin op de kwekerij met de nadruk op deze planten hebben we nog niet gemaakt. Tot 2014. Want we besloten om een tuin met buxus, rozen en grassen geheel op te doeken om plaats te maken voor onze fascinatie: een tuin met eenjarige en niet winterharde planten in de hoofdrol, en nu eens de vaste planten in een ondersteunende rol. Daarbij wilden we dat het geheel een wat exotische, frivole en ook warme uitstraling zou krijgen, met donkere tonen. Los en vluchtig, maar ook met structuur en textuur. Het moet niet een friemelige tuin worden, maar de tuin moet body krijgen met een natuurlijk ogende textuur: opgaande elementen en horizontale elementen, in harmonie verenigd. Kortom een heel pakket aan eisen. Een viertal combinaties van eigenschappen laat ik de revue passeren: (1) body en structuur, (2) exotisch en frivool, (3) warm en donker, (4) los en luchtig.
Body en structuur

Body en structuur

De tuin krijgt body en structuur door de toepassing van struiken en planten met een uitgesproken karakter.
 
Struiken
* Eucalyptus perriniana met het onmisbare grijs en hoogte.
* Sambucus nigra ‘Black Lace’ een mysterie met zijn donkere blad, roze schermen en rode bessen.
* De recht omhoog gaande Sorbus hupehensis ‘Rosea’.
 
Planten met groot en sprekend blad
* Mathiasella bupleuroides ‘Green Dreams’ een soort Droste plant met schermen in schermen in schermen.
* Fatsia japonica met blad als van reuzenhanden.
* Aralia californica een vaste plant die geheel afsterft maar toch steeds weer wel drie meter hoog kan worden.
* Zingiber mioga een tropische verschijning die volstrekt winterhard is;
* Kalopanax septemberlobus nu nog stekelig en beschaafd, straks wordt ie te groot;
* Amicia zygomeris een wonderbaarlijke plant met bloemen als vlindertjes langs een steel;
* Selinum wallichianum een van de mooiste structuur bepalende planten, een soort lichtgroene verdiepingsvloer in de tuin.
* Heuchera ‘Brownies’ met zijn enorm grote donkerbruine blad en luchtige pluizige bloemen.
* Niet te vergeten de wonderboom Ricinus communis ‘Gibsonii’. Ooit heb ik een metershoog en jaren oud exemplaar gezien midden in Amsterdam bij het Concertgebouw in de buurt.
* Eucomis pole-evansii de ananasplant waarvan het blad op een gegeven moment lelijk wordt, maar daar staat een overrompelende bloei tegenover.
* Salvia forskaohlei met fors en prachtig blad, heel ongewoon voor een salvia.
* Agastache ‘Black Adder’ geeft in grote groepen een geweldige structuur, ook als ze uitgebloeid zijn.
* Salvia nemorosa ‘Caradonna’ net zo, alleen wat lager, maar ook verticaal en de ‘Caradonna’ bloeit na afknippen maar door.
Exotisch en frivool

Exotisch en frivool

In de hierboven genoemde planten staan al best wat exoten. Hierbij komen ook nog:
* Gember Hedychium aurantiacum.
* Frivole snijbiet Beta vulgaris ‘Bright Lights’ in allerlei kleuren een feest van blad en stengel en hoog opgaand en lang mooi blijvend, tot ver in de herfst.
* Nicandra physaloides ‘Black Pod’ zegelkruid met donkere lampionnetjes, zo giftig als wat, maar dat maakt het extra spannend.
* Agapanthussen zoals ‘Midnight Cascade’, ‘Johanna’, ‘Timaru’, ‘Black Panther’. Ze heten niet voor niets ‘Liefdesbloemen’. Je wordt gelijk verliefd als je ze met bijvoorbeeld de bollen van Allium samen ziet.
* Rood blad en rode pluimen en zaden van Amaranthus en Atriplex hortensis ‘Red Plume’.
* Onwaarschijnlijke en spetterende bloemen van Iris germanica ‘Samurai Warrior’, ‘Supreme Sultan’, zo weggelopen uit een camp schilderij. Haast kitsch.
Warm en donker

Warm en donker

* Warme bloemen van dahlia’s: ‘Chat Noir’, ‘Nuit d’Été’, ‘David Howard’, ‘Catherine Deneuve’, ‘Bischop of Llandaff’, vaak donkerbladige dahlia’s die tot laat in het jaar bloeien. Eigenlijk tot aan de vorst, dus onmisbaar in zo’n tuin.
* Dotten donkerrood van Hemerocallis ‘Grape Velvet’, ‘American Revolution’ en amber van ‘Mauna Loa’.
* Weer donkerrood van Astrantia major ‘Black Girl’.
* Wijnrode Cirsium rivulare ‘Atropurpureum’. Hoe is het mogelijk dat sommigen een hekel hebben aan distels, zeker deze wijnrode variant.
* Lobelia ‘Fan Scarlet’, juist van die hoge lobelia’s houden we.
* Crocosmia ‘Lucifer’, vuurrood eigenlijk, de naam zegt het al.
* Het donkere rode blad van de dahlia’s, van Persicaria microcephala ‘Red Dragon’ en van Oxalis vulcanicola ‘Dark Form’ zorgen voor een gloomy effect. * Vooral de persicaria moet in toom gehouden worden. Zo graag wil die plant groot en overheersend worden.
* Primula veris ´Sunset Shades´ zorgt voor feest op de grond.
* Rudbeckia hirta ‘Peking’ en ‘Autumn Colors’ schitteren en zijn mooier dan welke Echinacea dan ook en met een beetje geluk zijn ze ook nog winterhard.
Los en luchtig

Los en luchtig

* Losheid en luchtigheid wordt gemaakt door de boven alles uitstekende Verbena bonariensis, maar ook op lager niveau de Verbena rigida.
* Salvia patens ‘Guanujato’ geeft hoogte.
* Anthriscus sylvestris ‘Ravenwing’ is mooi met het gevederde blad en de fluitekruidschermen en ook hoog, maar na de bloei is het niet veel meer, tenzij je van silhouetten houdt. Maar gelukkig staan er zoveel planten, dat een mindere fase van een plant ruimschoots gecompenseerd wordt door andere schoonheden.
* Allium ‘Globemaster´ en andere uien met de doorzichtige bollen geven zo’n verrassend effect in de tuin, dat ze erin moeten.
* Dat geldt ook voor de eenjarige papavers. Bloeiend prachtig, maar uitgebloeid ook erg aantrekkelijk door de statige zaadbollen.
* Laag bij de grond bloeit de Bidens triplinervia ´Hawaiian Orange Drop´ maar door. Net als je denkt ‘Nu is het over’ beginnen ze weer. Prachtig oranje met donkergroen blad. Een plaatje.
* Fuchsia magellanica var gracilis, Baptisia ´Twilight Prairieblues´ en Amsonia hubrichtii zijn alle drie planten met een transparante bloei- en groeiwijze. Als ze wat ouder zijn dan zijn ze nadrukkelijker aanwezig.
* Grassen zijn natuurlijk een must. De eenjarige Pennisetum villosum geeft een wollige maar sprankelende frivoliteit en de Carex testacea ´Prairie Sun´ een rode sprieterigheid, terwijl Sporobolus heterolepis met alle winden meewaait en de luchtigheid symboliseert; geurt ook nog heerlijk.
* Tot slot onze favoriet Tagetes patula ´Linnaeus’, een hoge afrikaan met enkele bloemen, roodoranje met een lichter randje die acte de présence geeft met een verbijsterende elegantie en die gemakkelijk zaad levert. Dus eenmaal gekregen betekent nooit meer weg. Heerlijk.
 
En dat allemaal in een tuin van nog geen honderd vierkante meter. U ziet onze tuin kan niet meer stuk. Een betere beslissing hadden we niet kunnen nemen en we zien alweer uit naar de ontwikkeling dit jaar. De vaste planten zullen een stevige structuur gaan geven en moeten in bedwang gehouden worden en we kunnen weer onze lol op met nieuwe en andere eenjarigen. De winter is extreem zacht geweest zodat alle niet winterharde planten ook nog eens hun kop op steken. Wat een verrukking zal dat worden. De tuin is op z’n mooist in juli en augustus. Bekijk hier foto’s van onze tuin en kwekerij.

Bingerden

Elk jaar nemen we een aantal van onze favorieten mee naar Bingerden. Zoals de Tagetes patula 'Linnaeus', enkele jaren terug de ‘Plant of the Show’ op Bingerden. De Cerinthe major 'Purpurascens', die we heel veel jaren geleden voor het eerst zagen samen met 'Juffertjes in 't groen' op Hadspen House Nursery bij Nori Pope (in het verleden ook een van de sprekers op Bingerden). De eindeloos bloeiende Euphorbia 'Breathless Blush' en de Streptocarpus saxorum. En natuurlijk de 'Kiss me over the Gardengate' ofwel Persicaria orientalis. Voor het 20-jarig jubileum in 2016 van Bingerden nemen we ook weer de ‘Plant of the Show’ 2015 mee: Cynanchum ascyrifolium. Een prachtige, langzaam groeiende vaste plant met fijne witte bloemetjes in het voorjaar.
Mocht u nog vragen hebben over het nut van dit al, naast het impliciete streven naar schoonheid, dan zal Peter Vanlaerhoven van Lowgardens dat in het volgende artikel haarfijn uitleggen.

Contactgegevens

Kwekerij De Kleine Plantage
Handerweg 1
9967 TC Eenrum
0595-491604
info@dekleineplantage.nl
Klik hier voor onze agenda.